Frauderisico

Frauderisico

Onkreukbaar. Onaantastbaar. Schreef in vakbladen voor het notariaat over integriteit. ‘Mister integrity’ werd hij genoemd. Als het ging over integer handelen, was hij degene die in Nederland bovenaan de ladder stond.

Wie kon vermoeden dat deze autoriteit op het gebied van integriteit de grootste fraude ooit in Nederland pleegde?

‘De zaak Schaap’ was in augustus te zien op NPO start. Een intrigerende documentaire rondom de heer Frank Oranje, (tot 2020 werkzaam bij de landsadvocaat), waarin frauderisico hét thema is.

‘Hoe je kijkt, bepaalt wat je ziet’, een uitspraak van de heer Oranje.

Hoe kon deze miljoenenfraude plaatsvinden? Welke lessen kunnen we hieruit trekken?

In de documentaire komen aan aantal aandachtspunten naar voren.

Het risico op fraude wordt groter als er in je organisatie sprake is van:

  • Mensen die al zeer lang werkzaam zijn in de organisatie. Zij kennen de organisatie van binnen en van buiten en weten dus als geen ander hoe je kunt frauderen.
  • Mensen die onaantastbaar en onkreukbaar zijn. Hoog in aanzien staan.
  • Als er mensen zijn die moeilijk benaderbaar of niet aanspreekbaar zijn op gedrag.
  • Een hoog autorisatieniveau.
  • Er medewerkers zijn met een groot ego die kritiek wegwuiven, soms met humor of een glimlach.
  • Er geen of een zwakke sociale veiligheid is.
  • Er een blind vertrouwen is en budgethouders contracten en facturen blind tekenen.
 
Laten we deze lessen serieus nemen, ook in de opzet van de Interne Controle en de Verbijzonderde Interne Controle. Frauderisico is een belangrijk onderwerp en onze focus is kennelijk nog wel eens verkeerd.

We voldoen aan de wettelijk voorgeschreven functiescheiding (4-ogen principe). Maar alleen op papier. Voor de IC en VIC’ s geven we aan: het klopt.

Maar als we onze controles verdiepen door gesprekken dan moeten we in veel organisaties vastleggen dat het niet deugt. Op papier klopt het wel, maar in de praktijk werkt het niet. En daar zit de crux.

De IC en VIC  vormen een groot risico als je weet hoe het werkt. Juist dan kijk je anders en zie je mogelijkheden om langdurig te kunnen frauderen. De zaak Schaap heeft 18 jaar kunnen duren.

Ondanks de papieren tijgers van IC en meer. Door deze casus leren we veel over frauderisico.

Een gewaarschuwd mens telt voor twee.

  • Hoe is het gesteld met het frauderisico in jouw organisatie?
  • Welke van bovenstaande punten zijn in jouw organisatie aanwezig?
  • Is het in jouw organisatie gebruikelijk om elkaar aan te spreken op houding en gedrag?
  • Wordt er in jouw organisatie ook blind getekend voor contracten en facturen?
Wie de schoen past…

Binnen het Leernetwerk Rechtmatigheid en Procesbeheersing helpen we je frauderisico bespreekbaar te maken.

Word lid via https://finolia.nl/sp/lidmaatschap-rechtmatigheid-en-procesbeheersing/

Of kies voor All-in: https://finolia.nl/sp/lidmaatschap-finoliaportaal-all-in/

Finolia-Portaal-Hilko-de-Boer